miércoles, 25 de noviembre de 2015

NUMERALES


NUMERALES CARDINALES
Los numerales cardinales expresan simplemente el número o la cantidad. La mayoría de los cardinales no se declina; los únicos que tienen declinación son:
UNUS, -A, -UM ('uno'):

  Masculino Femenino Neutro
Nominativo unus una unum
Acusativo unum unam unum
Genitivo unius
Dativo uni
Ablativo uno una uno
DUO, -AE, -O ('dos'):
  Masculino Femenino Neutro
Nominativo duo duae duo
Acusativo duos duas duo
Genitivo duorum duarum duorum
Dativo duobus duabus duobus
Ablativo duobus duabus duobus
TRES, TRIA ('tres'):
  Masculino Femenino Neutro
Nominativo tres tria
Acusativo tres tria
Genitivo trium
Dativo tribus
Ablativo tribus

El numeral centum ('cien') es indeclinable, pero las demás centenas se declinan como el plural de un adjetivo de la primera clase.
El numeral mille ('mil') es indeclinable, pero los demás millares se expresan con el plural milia, milium, que se declina como un tema en vocal neutro de la tercera declinación.

NUMERALES ORDINALES 
 Los numerales ordinales añaden a la idea de número la idea de orden. Se declinan como los adjetivos de la primera clase.
   Se suele emplear en la indicación de los años (anno vicesimo tertio), de las horas (hora nona), de los libros que componen una obra (liber septimus), en los nombres de los reyes (Ptolomaeus tertius), en las fracciones (tertia pars), y con el acusativo de duración (vicesimum annum iam regnat).

NUMERALES DISTRIBUTIVOS
Indican grupos de individuos, por lo que carecen de singular. Se declinan como los adjetivos de la primera clase. Sólo conserva su valor de distribución para indicar:
     La repartición por persona u objeto: veteranis quingenos denarios dat ('a los veteranos les da quinientos denarios a cada uno').
     El multiplicando de una multiplicación: quater septeni ('cuatro veces siete').
   Sin valor de distribución, sustituyendo a un numeral cardinal, el distributivo se emplea:
     Con nombres de objetos que forman pareja: binos scyphos habebam ('yo tenía un par de copas').
     Acompañando a sustantivos que sólo se usan en plural: bina castra ('dos campamentos'), ternae litterae ('tres cartas').

 NUMERALES MULTIPLICATIVOS

Los multiplicativos forman una serie incompleta de adjetivos que indican las veces que se repite la misma cantidad. Se declinan como los adjetivos de la segunda clase de una sola terminación (temas mixtos, en singular se declinan como consonante y en plural como vocal): 
          simplex, simplicis: simple
          duplex, duplicis: doble
          triplex, triplicis: triple
          quadruplex, quadruplicis: cuádruple
          quintuplex, quintuplicis: quíntuple
          decemplex, decemplicis: décuple
          centumplex, centumplicis: céntuple

 ADVERBIOS NUMERALES

  Indican cuántas veces o con cuánta frecuencia se repite una acción. Se usan también en las multiplicaciones para expresar el multiplicador, en tanto que el multiplicando suele ser un distributivo (quater septeni, 'cuatro veces siete'). A partir de la expresión de cuatro veces en adelante se forman con la terminación -ie(n)s.
 
TABLA DE LOS NUMERALES


CIFRAS CARDINALES ORDINALES DISTRIBUTIVOS ADVERBIOS
ROMANAS ARÁBIGAS
I 1 unus, -a, -um primus, -a, -um singuli, -ae, -a semel
II 2 duo, -ae, -o secundus, -a, -um bini, -ae, a bis
III 3 tres, tria tertius, -a, -um terni (trini), -ae, -a ter
IV (IIII) 4 quattuor quartus, -a,-um quaterni, -ae, -a quater
V 5 quinque quintus, -a,  -um quini, -ae, -a quinquies
VI 6 sex sextus, -a, -um seni, -ae, -a sexies
VII 7 septem septimus, -a, um septeni, -ae, -a septies
VIII 8 octo octavus, -a, -um octoni, -ae, -a octies
IX 9 novem nonus, -a, -um noveni, -ae, a novies
X 10 decem decimus, -a, -um deni, -ae,  -a decies
XI 11 undecim undecimus... undeni, -ae, -a undecies
XII 12 duodecim duodecimus... duodeni, -ae, a duodecies
XIII 13 tredecim tertius decimus... terni deni... ter decies
XIV 14 quattuordecim quartus decimus... quaterni deni... quater decies
XV 15 quindecim quintus decimus... quini deni... quinquies decies
XVI 16 sedecim sextus decimus seni deni... sexies decies (sedecies)
XVII 17 septendecim septimus decimus... septeni deni septies decies
XVIII 18 duodeviginti duodevicesimus... duodeviceni... (octoni deni) duodevicies (octies decies)
XIX (XVIIII) 19 undeviginti undevicesimus... undeviceni... (noveni deni) undevicies (novies decies)
XX 20 viginti vicesimus... viceni... vicies
XXI 21 unus et viginti (viginti unus) unus et vicesimus (vicesimus primus) singuli et viceni (viceni singuli) semel et vicies (vicies semel)
XXVIII 28 duodetriginta duodetricesimus... duodetriceni... duodetricies
XXIX (XXVIIII) 29 undetriginta undetricesimus... undetriceni... undetricies
XXX 30 triginta tricesimus triceni tricies
XL (XXXX) 40 quadraginta quadragesimus... quadrageni... quadragies
L 50 quinquaginta quinquagesimus quinquageni... quinquagies
LX 60 sexaginta sexagesimus... sexageni... sexagies
LXX 70 septuaginta septuagesimus... septuageni... septuagies
LXXX 80 octoginta octogesimus... octogeni... octogies
XC (LXXXX) 90 nonaginta nonagesimus... nonageni... nonagies
C 100 centum centesimus... centeni... centies
CC 200 ducenti, -ae, -a ducentesimus... duceni... ducenties
CCC 300 trecenti, -ae, -a trecentesimus... treceni... trecenties
CD (CCCC) 400 quadringenti, -ae, -a quadringentesimus... quadringeni... quadringenties
D 500 quingenti, -ae, -a quingentesimus... quingeni... quingenties
DC 600 sescenti, -ae, a sescentesimus... sesceni... sescenties
DCC 700 septingenti, -ae, a septingentesimus... septingeni... septingenties
DCCC 800 octingenti, -ae, -a octingentesimus... octingeni... octingenties
CM (DCCCC) 900 nongenti, -ae, -a nongentesimus... nongeni... nongenties
M 1.000 mille millesimus... singula milia milies
MM ( II ) 2.000 duo milia bis millesimus... bina milia bis milies





1 comentario:

  1. What is the Best Casino Site? | LuckyClub
    As we've said before, we do not only recommend online casinos but also also have some top rated luckyclub online casinos. In this article we'll be showing you

    ResponderEliminar